Στη Σάμο εγεννήθηκε
Στου Αλέξανδρου τα χρόνια
Κληρούχοι ήταν των Αθηνών
Κι αυτή η οικογένεια
Πατέρας του ο Νεοκλής
Μάνα του η Χαιρεστράτη
Τα ήθελε τα γράμματα
Και σε σχολές περπάτει
Από νωρίς τον τράβηξε
Τότε η φιλοσοφία
Όμως δεν τον εκάλυπταν
Και άλλαζε σχολεία
Επήγε σε πλατωνική
Μα και Περιπατητική
Μα πιο πολύ τον τράβηξε
Αυτή που λένε ατομική
Στον Ναυσιφάνη έμεινε
Αλλά και εκεί είχε ρήξεις
Γιατί αρχές ανέπτυξε
Με πλήθος αποδείξεις
Και στην Αθήνα βρέθηκε
Στρατιώτης για να πάει
Μετά στη Λέσβο γύρισε
Κι εκεί πια ξεκινάει
Όμως μ’ αυτά που έλεγε
Ο κίνδυνος μεγάλος
Κι αμέσως πάει στη Λάμψακο
Όπου ήταν χώρος άλλος
Μάζεψε κάποιους φίλους
Και άνοιξε σχολή
Και δίδασκε και έγραφε
Κι είχε δουλειά πολλή
Μετά από κάμποσο καιρό
Γυρίζει στην Αθήνα
Κι ένα κτήμα αγόρασε
Με κήπο και κουζίνα
Γιατί εκεί μέσα τρώγανε
Αυτός και οι μαθητές
Στον Κήπο όταν συζήταγαν
Ώρες απανωτές
Του Κήπου η βάση ήτανε
Των φίλων κοινωνία
Με στόχο τους την ηδονή
Και την ευδαιμονία
Επήγαν και οι φίλοι του
Τον Κήπο για να στήσουν
Μαζί με τον Επίκουρο
Αρχές να μελετήσουν
Μητρόδωρος, Πολύαινος
Έρμαρχος, Ιδομενέας
Κολώτης και Λεόντιον
Θεμίστα, Λεοντέας
Εκεί ήταν κι ο Πολύστρατος
Μ’ αυτόν τον Τιμοκράτη
Νέες αρχές ο Επίκουρος
Επέρασε και εκράτει
Μέσα ήταν ισότιμοι
Οι δούλοι κι οι πολίτες
Οι εταίρες και οι σύζυγοι
Φτωχοί, κοσμοπολίτες
Κι έκανε τα κριτήρια
Με βάση τούς ανθρώπους
Με μέτρο τους την λογική
Την φύση κι άλλους τρόπους
Και τον Κανόνα έκανε
Το κάθε τι να κρίνεις
Να μην πιστεύεις άκριτα
Κι όλα τα καταπίνεις
Τα πάθη, τις αισθήσεις μας
Καθώς και τις προλήψεις
Αλλά και της διάνοιας
Φανταστικές συλλήψεις
Μας είπε ο Επίκουρος
Για την αταραξία
Και την χαρά του σώματος
Που φέρνει η απονία
Και για ανάγκες μίλησε
Που λέμε φυσικές
Στέγη, τροφή και ένδυση
Για κρύο και βροχές
Είπε την τετραφάρμακο
Που είναι μια οδηγία
Να έχει πάντα ο άνθρωπος
Χαρά και ευδαιμονία
Άφοβον είναι ο θεός
Κι ο θάνατος απών
Και το καλό ευπρόσδεκτον
Και το δεινόν δεκτόν
Στον Κήπο ήταν βίωμα
Τρόπος ζωής και χρήσης
Και για τις απορίες σου
Μπορούσες να μιλήσεις
Εκεί υπήρχε ισότητα
Στο φύλο και στην τάξη
Έξω όμως το καθεστώς
Μπορούσε να ταράξει
Ήτανε δύσκολοι καιροί
Πτώση Δημοκρατίας
Μα μες τον Κήπο ένοιωθες
Πνεύμα ελευθερίας
Γίνονταν τότε πόλεμοι
Αυτοί των επιγόνων
Ποιοι θα κυριαρχήσουνε
Επί των άλλων γόνων
Έπεσε τότε και λιμός
Μέσα εις την Αθήνα
Μα ο Επίκουρος τους τάιζε
Κουκιά και για την πείνα
Τον πολεμήσαν σύγχρονοι
Που είχαν προστασία
Γιατί ο λόγος φόβιζε
Την κάθε εξουσία
Ο βασικός αντίπαλος
Ήτανε η Στοά
Που προσπαθεί με άλματα
Της λογικής, φθορά
Όμως εκείνος άντεξε
Ότι κι αν είχαν κάνει
Κι ατάραχος στον Κήπο του
Το μάθημα του κάνει
Πέθανε στη μπανιέρα του
Κι είχε μεγάλο πόνο
Μα πέθανε γαλήνια
Δίπλα σε φίλους μόνο
Και όταν τούς χαιρέτισε
Παραγγελιά τούς δίνει
Να μην ξεχνούν τα δόγματα
Είναι μεγάλη ευθύνη
Ήταν πολυγραφότατος
Μα όλα τα έχουν κάψει
Ελάχιστα που σώθηκαν
Τη γνώση έχουν αλλάξει
Βρέθηκαν τρείς επιστολές
Και μια διαθήκη
Μα άλλαξαν παγκόσμια
Του κόσμου τη συνθήκη
Και προσφωνήσεις σώθηκαν
Και δόξες μερικές
Μα τους παπάδες τάραξαν
Του Επίκουρου οι γραφές
Και κάτι λίγα σώθηκαν
Κι από τους μαθητές
Με πρώτο τον Λουκρήτιο
Σε ποίημα διαρκές
Σώθηκαν και επιγράμματα
Στη βίλα των Παπύρων
Κυρίως του Φιλόδημου
Κι άλλων επικουρείων
Τον λοιδορήσαν και μετά
Αφού είχε πεθάνει
Είπαν γι’ αυτόν χίλια δυο
Πως το ‘χε παρακάνει
Είπαν για τον Επίκουρο
Χιλιάδες διαβολές
Άθεος και ηδονιστής
Και άλλες προσβολές
Κανείς δεν πολεμήθηκε
Τόσο απ’ την θρησκεία
Γιατί χάνεται ο μύθος τους
Διαλύεται η μαγεία
Ήτανε επικίνδυνη
Αυτή η φιλοσοφία
Γιατί άνοιγε τα μυαλά
Κόντρα στην αγυρτεία
Εκράτησε πολύ καιρό
Ετούτη η ιστορία
Και γέμισε παντού σχολές
Στην αυτοκρατορία
Όλες οι πόλεις γέμισαν
Χιλιάδες μαθητές
Ήταν πολυγραφότατοι
Καλοί μελετητές
Ο κάθε επικούρειος
Με γνώση, λογική
Με τον κανόνα έκρινε
Την μεταφυσική
Όμως η γνώση είναι τροφή
Και σπόρος νέας σκέψης
Για να αλλάξεις την ζωή
Που εσύ θα επιλέξεις
Κι αν πέθανε ο Επίκουρος
Κι αν μας άφησε χρόνους
Μας έμαθε να διώχνουμε
Τους φόβους και τους πόνους
Τα δόγματα του άφησε
Σαν παρακαταθήκη
Για να ταράζουν διαρκώς
Του κόσμου την συνθήκη
Και κάθε μέρα βλέπουμε
Με κάθε ευκαιρία
Να είναι πάντα σύγχρονα
Μέσα στην ιστορία
***
Άρης Χαραλαμπίδης