Σχολιάζοντας τις εισηγήσεις στον Κήπο
Και γι να ακριβολογούμε δεν άντεξα να μη σχολιάσω τις δύο τελευταίες εισηγήσεις, που έγιναν από τον Αντώνη Μπιλίση και τον Τάσο Καραπαναγιωτίδη (τους γράφω κατά σειρά ηλικίας). Και οι δύο με ενθουσίασαν, μου ομόρφυναν την ζωή.
Ο Αντώνης Μπιλίσης σπάνια μας κάνει την τιμή να γράψει εισήγηση. Αλλά όταν το κάνει, θυμίζει λιγάκι Σότο-καν καράτε. Ένα κτύπημα και τέλος.
Ο Τάσος Καραπαναγιωτίδης πάντα υποκύπτει στον πειρασμό να μιλήσει εκτός κειμένου και εμείς πάντα υποκύπτουμε στον πειρασμό να τον ακούσουμε. Ευτυχώς που υποκύπτουμε στον πειρασμό άπαντες γενικώς.
Το θέμα του Τάσου ήταν –περιμένετε – πάρτε βαθειά αναπνοή-, τώρα: «Ο Επίκουρος και η φιλοσοφική διάπλαση του Ελληνιστικού κόσμου – η κίβδηλη φιλοσοφική κάλυψη στην περίπτωση του Αντιόχου Δ’ του Επιφανούς». Ουφ..
Το θέμα του Αντώνη ήταν απλώς: «Περί Δικαίου»
Η εισήγηση «Περί Δικαίου» μας έδωσε τα χαρακτηριστικά δεδομένα του δικαίου στην κλασσική αρχαιότητα. Αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά δέθηκαν στην σε μια γενική εικόνα, που όμως σ’ αυτή την εικόνα τελικά αποτυπώθηκε και ο πολιτισμός της εποχής εκείνης με την Επικούρεια φιλοσοφία, αρμονικά ενταγμένη στο σύνολο. Και όλα αυτά σε μια συνεχή σύνδεση με την σημερινή Ελληνική πραγματικότητα. Η εισήγηση του Αντώνη δεν μπορεί παρά να αποτελεί την βάση, το εφαλτήριο για κάθε σχετική ανάλυση στο μέλλον.
Η άλλη εισήγηση – το μακρινάρι – ακολούθησε την μεθοδολογία ανάλυσης όπως ακριβώς την περιγράφει ο Επίκουρος στην επιστολή του προς Πυθοκλή.
Εντελώς μεταξύ μας, έχω έντονες αμφιβολίες αν ο Τάσος είχε υπ’ όψη του την επιστολή προς Πυθοκλή όταν σκάρωνε την εισήγηση του. Πάντως στην πράξη η εισήγηση ήταν μια επίδειξη δύναμης του ρωμαλέου, του γεμάτου αυτοπεποίθηση, Επικουρείου λογισμού.
Οι όψεις της γενικής εικόνας – τα «περί ολοσχερωτάτων τύπων» δηλαδή η αναδρομή στις πρώτες αρχές, η προσφυγή στα επί μέρους, η εξήγηση τους…
Θα αναρωτηθεί κάποιος: καλά, εσύ, όταν μιλούσαν οι εισηγητές, έκανες λογική ανάλυση;
Όχι !!!
Τους απολάμβανα. Οι αρμονικές συνδέσεις στο κείμενο του Αντώνη και οι γενικές εικόνες του Τάσου με συγκίνησαν και με ενθουσίασαν.
Την άλλη ημέρα όμως αναρωτιέσαι: Γιατί άλλες ομιλίες σου αφήνουν εντυπώσεις και άλλες σου προσφέρουν την ουσία των πραγμάτων;
Υ.Γ. Τάσο, συγνώμη για την μικρή παραποίηση στον τίτλο σου.
Γεώργιος Καπλάνης
