Για να εφαρμόσουμε τον αλγόριθμο των επιθυμιών, για να επιτύχουμε την αυτάρκεια, για να διακρίνουμε τις ηδονές που θα μας οδηγήσουν σε μεγαλύτερο πόνο ή ποιον κόπο θα υπομείνουμε γιατί θα μας οδηγήσει σε μεγαλύτερη ηδονή, έχουμε εργαλείο τη φρόνηση.
Στο Φάρινγκτον διαβάζουμε: «…Για την πόρεψή μας μέσα στη ζωή, πρέπει να καταλάβουμε ότι η πρακτική σοφία ή φρόνηση, μετράει περισσότερο από τη θεωρητική σοφία ή φιλοσοφία.» ( Το πιστέβω του Επίκουρου, ΚεφΙΒ’, Η επικούρεια ηθική, σελ142). Δηλαδή η φιλοσοφία ως θεωρητική είναι σοφία «καθ’ οδόν», ενώ η φρόνηση είναι κι όλας σοφία φτασμένη.
Το παραπάνω αποτελεί την εξήγηση γιατί ο Επίκουρος έβαλε μιαν αρετή ν’ αναμετρηθεί με ολόκληρο τον πνευματικό αγώνα του ανθρώπου να προσεγγίσει τη σοφία. Και την ανέδειξε νικήτρια. Αξιότερη: «Φιλοσοφίας τιμιότερον υπάρχει φρόνησις» μας λέει… Κι ας γνωρίζει πως κι αυτή με τη φιλοσοφία θα τη στεριώσουμε. Δεν την είχαμε δα και εξασφαλισμένη…
Κι όμως της δίνει όλη τη δύναμη που της αξίζει. «Οὐκ ἔστιν ἡδέως ζῆν ἄνευ τοῦ φρονίμως καὶ καλῶς καὶ δικαίως οὐδὲ φρονίμως καὶ καλῶς καὶ δικαίως ἄνευ τοῦ ἡδέως» Κύρια Δόξα 5. Η φρόνηση, ως αρετή εν ενεργεία, είναι για τον Επίκουρο πάνω απ’ τη φιλοσοφία γιατί είναι πρακτική, ενώ η δεύτερη θεωρητική.
Έτσι δικαιώνεται η επικούρεια ως η φιλοσοφία της ευζωίας, ασυμβίβαστα στοχευμένη στα πρακτικά ζητήματα της ζωής.
Δημήτρης Λιαρμακόπουλος
